Hout was eeuwenlang een belangrijk bouwmateriaal. De positie van hout werd echter gedurende een lange periode verdrongen door onder andere beton en kunststoffen. Dit kwam mede, of misschien wel vooral, door hardnekkige misverstanden over hout. Maar anno 2023 is hout, gestimuleerd door de eis om circulair en duurzaam te bouwen, weer ’terug’ als belangrijk bouwmateriaal en als erkend biobased materiaal. Het gebruik van hout in plaats van beton verlaagt niet alleen het energieverbruik en daarmee de CO2-uitstoot in het productieproces; bij de groei van bomen wordt er juist ook CO2 opgeslagen in het hout.
Hout is ook weer geliefd voor de bruggenbouw! Sterker nog, het is een nieuwe trend geworden in de bouwwereld die voor een hele nieuwe opleving voor houtbouw gaat zorgen voor de komende jaren en ook in de bruggenbouw.
Een goed houten bruggen project: De Treffe in Heereveen
Daar is Haasnoot Bruggen in opdracht en samenwerking met SWECO, Slokker Vastgoed & Lont, Baljon landschapsarchitecten en de gemeente Heereveen een complete serie houten bruggen aan het realiseren.
Door de keus voor houten bruggen voor de Treffe in Heereveen levert de volgende cijfers op:
- Wij gaan 300.000 m2 bos, 30 jaar lang beschermen.
- Wij gaan € 60.041 CO2 besparing doorvoeren.
- Wij gaan € 482.625 Biodiversiteit besparen.
- De sociale impact is enorm positief (werkgelegenheid, scholing en energie).
Bron: cijfers en berekeningen zijn van adviesbureau EY.
EY kan de ‘De sociale impact’ in deze fase nog niet omzetten in concrete cijfers.
Let op: Wij gebruiken 100% FSC-gecertificeerd hout, dus hout uit duurzaam beheerde bossen.
Na ruim achttien jaar is er ook een nieuw handboek Hout in de GWW
Met handboek kunnen we houtconstructies, zoals bruggen, bouwen met de meest actuele kennis en inzichten. Met name het duurzaam detailleren met hout aan de hand van foto’s en voorbeelden geven houten bruggen een langere levensduur.
Hout in de GWW, CROW-CUR Rapport 213:2022, verschenen in 2022.
Ondanks alle voordelen slaan we hout vaak over als materiaal in de grond-, weg- en waterbouw. Goed, er zijn in de afgelopen jaren belangrijke bruggen gebouwd van hout, zoals in Groningen, Sneek en Harderwijk. Ook kennen we inmiddels de houten lichtmast en vangrail. Maar van een grote doorbraak is nog geen sprake. Of wellicht nu. Want het CROW CUR-handboek Hout in de GWW is na achttien jaar volledig herzien en werpt een frisse blik op dit oeroude en vooral ook duurzame materiaal. (Bron: CROW)
Dit nieuwe handboek is te bestellen op de website van CROW
En de ontbossing dan?
Die zorg is begrijpelijk, maar als het gaat om het gebruik van duurzaam gecertificeerd hout niet nodig. Bossen die duurzaam worden beheerd blijven door houtverkoop met certificaat in stand en kunnen weerstand bieden tegen investeerders in andere landgebruikstoepassingen. Bos in met name de tropische gebieden die niet onder duurzaam bosbeheer zijn gebracht, lopen een groot risico om te worden vernietigd. Dat komt doordat ze geen of on- voldoende geld opbrengen. Landbouwgewassen als soja, palmolie of cacao leveren veel meer en sneller winst op: ‘’A forest that earns its own living, has a greater chance of survival’’. Willen we dat bossen in de tropen behouden blijven en dat de biodiversiteit in stand blijft, dan is het juist verstandig om het duurzaam geproduceerde hout uit deze bossen wel te gebruiken. Want dat levert de benodigde inkomsten op om het beheer uit te voeren, stroperij te- gen te gaan en lokale bevolking te ondersteunen. Koop dus altijd duurzaam in, neem in bestekken en aanbestedingen altijd op dat het hout moet zijn gecertificeerd en voldoet aan TPAC. Als Europa 100% duurzaam geproduceerd hout in zou kopen zou dat een positief effect hebben op het behoud van 18 miljoen hectare bos en zou jaarlijks kunnen bijdragen aan maar liefst 100 miljoen ton CO2- vastlegging (Probos, 2020), (Bron: Centrum Hout )
De voordelen van een houten brug
- Lange levensduur;
- Natuurlijke uitstraling;
- Grotendeels onderhoudsvrij;
- Grote bewerkbaarheid;
- Ecologisch materiaal;
- Veel lagere impact op het milieu dan alternatieve materialen.
Overzicht houtsoorten voor de bruggenbouw
- Abiurana is een hardhoutsoort afkomstig uit Tropisch Zuid-Amerika. Het kernhout van Abiurana is rozebruin tot roodbruin met flauwe streep of vlamtekening. Door opvallende kleur van het hout wordt elke constructie een ware eyecatcher!
- Acariquara hardhout komt uit de uitgestrekte bossen van het Amazonebekken van Brazilië. De bomen zijn gemakkelijk te herkennen. De stam doet namelijk denken aan met elkaar vergroeide lianen.
- Angelim Vermelho is een bekende houtsoort uit het Amazonegebied, vanwege zijn vele goede kwaliteiten. Zo is dit type hardhout een echte ‘constructiehoutsoort’ en ziet men Angelim vermelho dan ook veelvuldig terug in de bruggen- scheepsbouw. Angelim vermelho hardhout, ook wel Red Angelim genoemd, kan worden gebruikt als vervanger van Azobé.
- Azobé. De zeer gunstige sterkte-eigenschappen en een hoge duurzaamheid (klasse 1-2) maken Azobé geschikt voor tal van buitentoepassingen. U ziet Azobé hardhout dan ook vaak terug in steigers en damwanden.
- Basralocus is een prachtige houtsoort afkomstig uit Suriname, Brazilië en Frans Guyana. Basralocus is zeer geliefd bij toepassingen in de waterbouw. Dit heeft het hout te danken aan zijn immuniteit voor paalworm in een gematigd klimaat.
- Bilinga groeit in tropisch West-Afrika en valt op door zijn prachtige haast gouden kleur. In België wordt de houtsoort ook wel verhandeld onder de naam Opepe. Het hardhout wordt mede dankzij zijn hoge duurzaamheidsklasse gebruikt voor dekdelen en bouwconstructies, zowel binnen als buiten.
- Cumaru hout is ontzettend veelzijdig en vergrijsd fraai. Bijzonder goede houtsoort voor zitelement in de openbare ruimte.
- Door zijn hoge duurzaamheid wordt Okan hout gebruikt als alternatief voor Azobé in bruggenbouw en bijvoorbeeld voor steigers. Tevens is Okan een zeer decoratieve houtsoort.
- Ipé. Wilt u een luxe terras of vlonder aanleggen, of een prachtige gevel monteren? Dan is Ipé hout wellicht de beste keuze. Ipé staat bekend om zijn stevigheid en gelijkmatige structuur zonder uitgesproken tekening.
- Tatajuba hardhout groeit in Zuid-Amerika en behoort tot de familie van de Moracea. Het kernhout van Tatajuba is fraai goudgeel tot bruin en wordt donkerder onder invloed van lucht. De tropische houtsoort is perfect voor heel wat buitenconstructies; het kan contact met grond, zoet én zelfs zout water aan.
